Plan Nasyonal pou Devlopman Resous Minye ak Enèji
Vizyon Byen Nou se estrateji souverèn Ayiti pou eksplore, reglemante, epi devlope resous anba tè ak lanmè li yo — tankou min, metal, ak petwòl — pandan l ap pwoteje enterè nasyonal, respekte anviwònman an, epi kreye valè ekonomik dirab. Plan sa a ap transfòme richès jeyolojik ak maren Ayiti yo an poto mitan pou endistriyalizasyon, endepandans enèji, ak devlopman riral.
Objektif Estratejik
-
Fè yon resansman jeyolojik ak maren pou katografi depo min ak basen petwòl
-
Mete yon kad lisans transparan pou eksplorasyon, ekstraksyon, ak rafinaj
-
Kreye zòn min ak petwòl ki posede pa Leta ak modèl koperativ
-
Enpoze mezi pwoteksyon anviwònman ak etid enpak obligatwa
-
Entegre resous sa yo nan plan endistriyèl nasyonal (konstriksyon, enèji, famasetik)
Konpozan Devlopman Min ak Metal : lithium, cobalt, grafit, kalkè, jipson, ajil, fè, boksit, kwiv, lò, ajan, platine Petwòl ak Gaz : petwòl sou tè nan Artibonit, Plato Santral, ak Nò ; petwòl lanmè nan Gòlf Gonâv ak kòt nò ; enfrastrikti rafinaj ak distribisyon pou bezwen enèji nasyonal ak rejyonal
Mezi Pwoteksyon Sosyal ak Anviwònman
-
Pa gen ekstraksyon nan zòn ekolojik pwoteje oswa toupre sous dlo
-
Konsiltasyon kominotè obligatwa avan nenpòt eksplwatasyon
-
Modèl pataj revni ak gouvènman lokal ak koperativ
-
Règleman strik pou retabli tè, evite debòde, epi pwoteje dlo
-
Priyorite djòb pou rezidan lokal, teknisyen sètifye, ak gradye fòmasyon pwofesyonèl
Enpak Ekonomik ak Kreasyon Djòb Byen Nou vize mete ekonomi resous Ayiti sou wout devlopman endistriyèl, souverènte enèji, ak rezistans fiskal. Li bay matyè premyè ak gaz pou endistri TiPa-GwoPa yo, redui depandans sou enpòtasyon, epi ranfòse chenn pwodiksyon lokal yo. Plan an ap kreye plizyè dizèn milye djòb dirèk nan jeyoloji, enjenri petwòl, lojistik, rafinaj, ak siveyans anviwònman, epi plizyè milye djòb endirèk nan konstriksyon, transpò, ak sèvis. Revni ki soti nan lisans ak dwa ekspòtasyon ap reenvesti nan edikasyon, enfrastrikti, ak rezistans klimatik. Lè sektè min ak enèji vin legalman estriktire, Byen Nou garanti ke richès natirèl peyi a ap sèvi kominote ayisyen yo — pa sèlman envestisè etranje.